(ಮನುಷ್ಯ ಯಾ ಪ್ರಾಣಿಯ) ತಲೆ; ಮಂಡೆ; ಶಿರ; ಶಿರಸ್ಸು; ರುಂಡ.
ತಲೆ; ಬುದ್ಧಿ; ಬುದ್ಧಿಯ, ಕಲ್ಪನೆಯ – ನೆಲೆ: created out of his own head ಅವನ ಸ್ವಂತ ತಲೆಯಿಂದಲೇ, ಕಲ್ಪನೆಯಿಂದಲೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದು.
ತಲೆ; ಸಹಜವಾದ ಮನಃಪ್ರವೃತ್ತಿ ಯಾ ಬುದ್ಧಿಕೌಶಲ: a good head for business ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸುವುದರಲ್ಲಿ ಚುರುಕಾದ ತಲೆ, ಬುದ್ಧಿ.
(ಆಡುಮಾತು) (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಏಟಿನ ಯಾ ಕುಡಿದು ಅಮಲೇರಿದ್ದರ ಫಲವಾಗಿ ಬರುವ) ತಲೆ – ನೋವು, ಶೂಲೆ.
(ಆಕಾರ, ಸ್ಥಾನ ಯಾ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ) ಶಿರ; ತಲೆ; ತಲೆಯಂಥ ಭಾಗ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ:
ಆಯುಧದ ಕತ್ತರಿಸುವ ಯಾ ಹೊಡೆಯುವ ಭಾಗ.
ಮೊಳೆಯ ತಲೆ; ಮೊಳೆಯ ಚಪ್ಪಟೆ ಭಾಗ.
ಕಂಬ ಯಾ ಸ್ತಂಭದ ಆಲಂಕಾರಿಕ ಮೇಲ್ಭಾಗ ಯಾ ಅಗ್ರ.
(ಸಸ್ಯಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತಲೆ; ಗೊಂಡೆ; ಗುಚ್ಛ; ಗೊಂಚಲು; ಕಾಂಡದ ಮೇಲ್ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲೆ ಯಾ ಹೂಗಳ ಒತ್ತಾದ ಗುಂಪು: a fine head of cabbage ಎಲೆಕೋಸಿಸ ಒಳ್ಳೆಯ ಗೊಂಡೆa flower head ಹೂಗೊಂಡೆ; ಪುಷ್ಪಗುಚ್ಛ.
ಪೀಪಾಯಿ ಮೊದಲಾದವುಗಳ ತಲೆ, ಚಪ್ಪಟೆಯ ಭಾಗ.
ಬಿಯರು ಮೊದಲಾದವುಗಳ (ಲೋಟದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ) ನೊರೆ, ಬುರುಗು.
(ಕಿಟಕಿ, ಬಾಗಿಲು, ಮೊದಲಾದವುಗಳ) ಚೌಕಟ್ಟುಗಳ ಮೇಲಿನ ಅಡ್ಡಪಟ್ಟಿ.
ಪ್ರಾಣ; ಜೀವ; ತಲೆ; ಶಿರ: it cost him his head ಅದು ಅವನ ತಲೆಗೆ, ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಸಂಚಕಾರ ತಂದಿತು.
ಅಧಿಪತಿ; ರಾಜ; ನಾಯಕ; ಯಜಮಾನ: head of the family ಕುಟುಂಬದ ಯಜಮಾನhead of the state ರಾಜ; ರಾಜ್ಯಾಧಿಪತಿ.
ಮುಖಂಡ; ನಾಯಕ; ತಲೆಯಾಳು; ಮುಖ್ಯಸ್ಥ; ಮುಂದಾಳು.
(ಕಾಲೇಜಿನ) ಅಧ್ಯಕ್ಷ; ಪ್ರಧಾನಾಧಿಕಾರಿ; ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ.
(ಶಾಲೆಯ) ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯ.
ನಾಯಕ ಸ್ಥಾನ; ಅಧಿಪತಿ: at the head of ಅಧಿಪತಿಯಾಗಿ; ನಾಯಕನಾಗಿ; ತಲೆಯಾಳಾಗಿ.
(ಮೆಟ್ಟಿಲು ಸಾಲು, ಪುಸ್ತಕದ ಪುಟ, ಧ್ವಜ ಸ್ತಂಭ, ಕೂವೆಮರ, ಯಾದಿ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ) ತುದಿ; ತಲೆ; ಶಿರ; ಅಗ್ರ; ಮೇಲುಭಾಗ: at the head of staircase ಮೆಟ್ಟಿಲು ಸಾಲಿನ ಮೇಲ್ತುದಿಯಲ್ಲಿ.
ತಲೆ; (ಒಬ್ಬ) ವ್ಯಕ್ತಿ, ಮನುಷ್ಯ: two rupees a (orper) head ತಲಾ ಎರಡು ರೂಪಾಯಿ; ತಲೆಗೆರಡು ರೂಪಾಯಿ; ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಎರಡು ರೂಪಾಯಿ.
(ಬಹುವಚನ ಅದೇ) ತಲೆ; (ಒಂದು ಯಾ ಬಿಡಿ) ಪ್ರಾಣಿ.
(ಬಹುವಚನದಲ್ಲಿ) ಸಂಖ್ಯೆ; ಪ್ರಮಾಣ: large head of game ತುಂಬು ಬೇಟೆ; ಅಧಿಕ ಸಂಖೆಯ ಬೇಟೆ(ಯ ಮೃಗಗಳು) good head of shell ಅಧಿಕ ಸಂಖೆಯ (ಚಿಪ್ಪು) ಕವಡೆ, ಶಂಖ.
(ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ) ದನಗಳು ಯಾ ಬೇಟೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳು: twenty head ಇಪ್ಪತ್ತು ದನಗಳು ಯಾ ಬೇಟೆಮೃಗಗಳು.
(ನಾಣ್ಯದ ಒಂದು ಮುಖದಲ್ಲಿರುವ) ತಲೆಯ ಚಿತ್ರ.
(ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹುವಚನದಲ್ಲಿ) ನಾಣ್ಯದ ತಲೆ ಚಿಮ್ಮಿದಾಗ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬೀಳುವ ತಲೆಯ ಭಾಗ, ಪಕ್ಕ.
(ನದಿ, ಹೊಳೆ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ) ಮೂಲ; ಉಗಮಸ್ಥಾನ.
ಸರೋಮುಖ; ನದಿಯು ಬಂದು ಸೇರುವ ಸರೋವರದ ಶಿರೋಭಾಗ, ಮೇಲ್ತುದಿ.
(ಅಳತೆಯ ಮಾನವಾಗಿ) ತಲೆ; ತಲೆಯುದ್ದ: taller by a head ಒಂದು ತಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರhorse won by a head ಕುದುರೆ ಒಂದು ತಲೆಯಷ್ಟು ಉದ್ದದಿಂದ, ಅಂತರದಿಂದ ಗೆದ್ದಿತು.
ಹೆಡ್; ತಲೆ:
ಟೇಪ್ರಿಕಾರ್ಡರನ್ನು ಚಾಲೂ ಮಾಡಿದಾಗ (‘ಪ್ೇ’ ಗುಂಡಿಯನ್ನು ಒತ್ತಿದಾಗ) ಸುತ್ತುತ್ತಿರುವ ಟೇಪಿನೊಡನೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಟಾಗಿ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸಾಧನ.
ರೆಕಾರ್ಡ್ ಪ್ಲೇಯರ್ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಟ್ರಿಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೈಲಸ್ ಅನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುವ ಭಾಗ.
ಮುಖ್ಯ, ಅಗ್ರ, ಪ್ರಮುಖ, ಪ್ರಚಂಡ, ಪ್ರಧಾನ, ನಾಯಕ – ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ: at the head of the administration ಆಡಳಿತದ ಮುಖಂಡ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ.
by the head:
(ನೌಕಾಯಾನ) (ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕಿಂತ) ಮೂತಿಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ.
ಸ್ವಲ್ಪ ಅಮಲೇರಿ.
count heads (ಸುಮ್ಮನೆ) ತಲೆ ಎಣಿಸು; (ಹಾಜರಿವವರು, ಓಟು ಮಾಡುವವರು, ಮೊದಲಾದವರ) ಸಂಖ್ಯೆ ಎಣಿಸು; ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕು.
head and shoulders.
ಬಲವಂತವಾಗಿ; ಬಲಾತ್ಕಾರದಿಂದ: drag in (irrelevant topic) by the head and shoulders (ಅಸಂಬದ್ಧ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಮಧ್ಯೆ) ಎಳೆದು ತರು.
(ಆಕಾರದಲ್ಲಿ) ಭುಜ ಮತ್ತು ತಲೆಯಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರವಾಗಿ.
(ಬುದ್ಧಿ ಯಾ ಸಾಮರ್ಥದಲ್ಲಿ) ತಲೆಮುಟ್ಟಿ; ಈರಿ; ಉನ್ನತವಾಗಿ; ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ: in intelligence he was head and shoulders above the others ಬುದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಇತರರನ್ನು ಈರಿಸಿದ್ದ.
head for heights ಎತ್ತರವಾದ ಪ್ರಪಾತ, ಬೆಟ್ಟದ ಕೋಡು, ಕಟ್ಟಡದ ಚಾವಣಿ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ಅಂಚಿನ ಹತ್ತಿರ ನಿಲ್ಲುವ ಯಾ ಇರಬಲ್ಲ ಶಕ್ತಿ.
head of hair (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತುಂಬ ಇರುವ) ತಲೆಗೂದಲು; (ವಿಪುಲ) ಕೇಶರಾಶಿ.
head of the river (ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಯೋಗ) ಮುಂದಿನ ದೋಣಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ಹಾದುಹೋಗುವ ದೋಣುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಠಾನ.
head over ears (orheels) ಆಳವಾಗಿ ಯಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಳುಗಿ (ರೂಪಕವಾಗಿ ಸಹ): head over ears (orheels) in debtorlove ಸಾಲದಲ್ಲಿ ಯಾ ಪ್ರೇಮದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಯಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಳುಗಿ.
on one’s own head (ಸೇಡು, ತಪ್ಪು, ಜವಾಬ್ದಾರಿ, ಮೊದಲಾದವು) ತಲೆಯ ಮೇಲೆ (ಬಿದ್ದು, ಅವನ್ನು ಹೊತ್ತು, ಧರಿಸಿ).
over one’s head:
ತಲೆಯ, ನೆತ್ತಿಯ – ಮೇಲೆ; ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ; ಮೇಲೆ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ.
(ನೀರಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ)ತಲೆ ಮುಳುಗುವಂತೆ.
(ಅಪಾಯ, ಗಂಡಾಂತರ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ತೂಗುವ, ಎರಗುವ; ಸದ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಭವಿಸುವ.
(ಬಡ್ತಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತಲೆಯ ಮೇಲೆ; ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರ್ಹತೆ, ನ್ಯಾಯವಾದ ಹಕ್ಕುಗಳಿರುವವನನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿ: he is promoted over my head ಅವನಿಗೆ ಬಡ್ತಿ ಕೊಟ್ಟು ನನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಬುದ್ಧಿಗೆ, ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ಈರಿ: he talked over our heads ಅವನು ನಮ್ಮ ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ಈರಿ ಮಾತನಾಡಿದ.
ನುಡಿಗಟ್ಟು
beat (person’s) head off (ಒಬ್ಬನನ್ನು) ಪೂರ್ತಿ ದಣಿಸು, ಸುಸ್ತು ಮಾಡಿ ಬಿಡು.
(be) weak in the head ಮಂದಬುದ್ಧಿ(ಯವನಾಗಿರು); ಅಂತಹುದೇನೂ ಬುದ್ಧಿವಂತನಾಗಿರದಿರು.
by the head and ears (ದನವನ್ನೆಳೆಯುವಂತೆ) ಬಲವಂತವಾಗಿ; ಕಿವಿಮೂಗು ಹಿಡಿದು; ಬಲಾತ್ಕಾರದಿಂದ; ದರದರನೆ: an utterly irrelevant story lugged in by head and ears ಬಲವಂತವಾಗಿ ಎಳೆದು ತಂದ ಶುದ್ಧ ಅಸಂಬದ್ದ ಕಥೆ.
cannot make head or tail of (ವಿಷಯ ಮೊದಲಾದವುಗಳ) ತಲೆ ಬಾಲ ಒಂದೂ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ; ಏನೂ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
come into (orenter) one’s head (ಆಲೋಚನೆ ಯಾ ಭಾವನೆ) ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬರು, ತೋರು, ಸುಳಿ.
come to a head:
ಪಕ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರು.
ಉತ್ಕಟ ಸ್ಥಿತಿ ತಲುಪು; ವಿಷಮ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರು; ತುದಿಗಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬರು.
get one’s head down (ಅಶಿಷ್ಟ).
ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದುಕೊ, ತಲೆಹಾಕು.
ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುವ ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ನಿಗಾ ಇಡು; ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸು.
give a (person) his or her head (ಒಬ್ಬನನ್ನು) ಇಷ್ಟಬಂದಂತೆ ನಡೆಯಲು ಬಿಡು; ಸ್ವೇಚ್ಛೆಯಾಗಿ ಬಿಡು; ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಬಿಡು; (ಅವನನ್ನು) ನಿಯಂತ್ರಿಸದಿರು.
give (horse) his head (ಕುದುರೆಯನ್ನು) ಸ್ವೇಚ್ಛೆಯಾಗಿ ಬಿಡು; ಇಷ್ಟ ಬಂದಂತೆ ಹೋಗಲು ಬಿಡು; ನಿಯಂತ್ರಿಸದಿರು.
go out of one’s head (ವಿಷಯ) ಮರೆತು ಹೋಗು; ವಿಸ್ಮೃತನಾಗು; ವಿಸ್ಮೃತಿ ಹೊಂದು.
(ಒಂದನ್ನು) ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು, ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಲು ಅದರ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲು, ಅಡ್ಡಗಟ್ಟು.
ಮನೆ ಮೊದಲಾದವಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗು.
head for (ಹಡಗು ಮೊದಲಾದವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) (ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದ, ಸ್ಥಾನದ) ಕಡೆಗೆ – ಸರಿ, ಸಾಗು, ಹೋಗು, ಚಲಿಸು: head for Bombay ಬೊಂಬಾಯಿಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತheading for the main road ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಯಿಂದ ಚಲಿಸುತ್ತhead straight for home ನೇರವಾಗಿ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುheading for disaster ವಿನಾಶದತ್ತ ಸರಿಯುತ್ತ (ರೂಪಕವಾಗಿ ಸಹ.)
head off:
(ಒಂದನ್ನು) ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಯಾ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಲು (ಅದರ) ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲು: head off a flock of sheep ಕುರಿಗಳು ದಾರಿ ತಪ್ಪದಂತೆ ಯಾ ಅಡ್ಡದಾರಿ ಹಿಡಿಯದಂತೆ ಅವುಗಳ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಅಡ್ಡಗಟ್ಟಿ ನಿಲ್ಲುthe hounds headed off the fleeing hare ಓಡುತ್ತಿದ್ದ ಮೊಲ ಮುಂದುವರಿಯದಂತೆ ಬೇಟೆನಾಯಿಗಳು ಅದನ್ನು ಈರಿ ಹೋಗಿ ನಿಂತವು.
(ರೂಪಕವಾಗಿ) ಓಡಿಹೋಗಿ – ತಡೆ, ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸು: the police headed off the fleeing driver ಪರಾರಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಚಾಲಕನನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಓಡಿಹೋಗಿ ತಡೆದರು.
(ರೂಪಕವಾಗಿ) ನಿವಾರಿಸು; ತಪ್ಪಿಸು; ಪರಿಹರಿಸು: head off a quarrel ಮುಂಜಾಗ್ರತೆ ಕ್ರಮದಿಂದ ಜಗಳ ತಪ್ಪಿಸು.