1. ಗಟ್ಟಿ(ಯಾದ); ಕಠಿಣ; ದೃಢ; ಗಡಸು; ಮೆತುವಲ್ಲದ; ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಬಗ್ಗದ; ಸುಲಭವಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗದ: as hard as rock ಬಂಡೆಯಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುವ.
2. ಕಷ್ಟವಾದ; ಕಠಿಣ; ಕ್ಲಿಷ್ಟ; ಪ್ರಯಾಸದ; ಸುಲಭಸಾಧ್ಯವಲ್ಲದ.
3. ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾ ವಿವರಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾದ; ಕ್ಲಿಷ್ಟ; ತೊಡಕಿನ: hard question ಕ್ಲಿಷ್ಟ ಪ್ರಶ್ನೆ.
4. (ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾ ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ) ದಯೆಯಿಲ್ಲದ; ನಿರ್ದಯ; ನಿಷ್ಕರುಣೆಯ; ಕಠೋರ; ನಿಷ್ಠುರ; ಕಟು.
5. ಅನ್ಯಾಯವಾದ; ಮಿತಿಮೀರಿದ ಯಾ ಅನ್ಯಾಯವಾದ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಗುರಿ ಮಾಡುವ: hard cases make bad law ಅನ್ಯಾಯವಾದ ಹಾಗೂ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಗುರಿ ಮಾಡುವ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು (ವ್ಯವಹಾರಗಳು) ಕ್ರೂರ ಶಾಸನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
6. ಜಿಪುಣ; ಜುಗ್ಗ; ಕೃಪಣ; ಲೋಭಿತನದ.
7. ಸಹಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾದ; ಅಸಹನೀಯ; ದುರ್ಭರ: hard life ಕಷ್ಟದ ಜೀವನ. hard times ಕಷ್ಟಕಾಲ; ದುರ್ದಶೆ; ಕಷ್ಟದ ಅವಧಿ.
8. 1. (ಕಣ್ಣಿಗೆ) ಅಪ್ರಿಯ: ಅಹಿತ: hard colours ಅಹಿತ ಬಣ್ಣಗಳು.
   2. (ಕಿವಿಗೆ) ಕರ್ಕಶ; ಕಟುವಾದ; ಬಿರುಸಾದ: hard voice ಕರ್ಕಶ ಧ್ವನಿ.
9. (ಮದ್ಯದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ):
   1. ಬಹಳ ಮದ್ಯಸಾರವುಳ್ಳ; ತೀಕ್ಷ್ಣ.
   2. ಮತ್ತುಬರಿಸುವ; ಅಮಲೇರಿಸುವ.
10. (ಬೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತುಟ್ಟಿಯಾದ; ದುಬಾರಿ; ಏರಿದ; ಬಿಗಿಯ ಮೇಲಿರುವ; ಇಳಿವರಿ ಸೂಚನೆಯಿಲ್ಲದ.
11. (ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ)ಕರ್ಕಶ; ಪರುಷ; ಅಘೋಷ: k, t, and p are hard as opposed to g, d, and b ಜಿ, ಡಿ ಮತ್ತು ಬಿ ಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರೇಕವಾಗಿ ಕೆ, ಟಿ ಮತ್ತು ಪಿ ಕರ್ಕಶ (ವರ್ಣಗಳು).
12. (ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ) ಕಂಠ್ಯ; ಕಂಠಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ: C is hard in ‘cat’‘cat’ ನಲ್ಲಿ C ಕಂಠ್ಯ (ವರ್ಣ).
13. ಕಷ್ಟದ; ಶ್ರಮಪಡಿಸುವ; ದಣಿಸುವ: hard fight ಶ್ರಮದ ಕಷ್ಟದ ಹೋರಾಟ. hard worker ಕಷ್ಟದಾಳು; ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯುವವನು; ಶ್ರಮಜೀವಿ.
14. (ಸಾಕ್ಷಗಳು, ಪುರಾವೆಗಳು – ಇವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ನಂಬಲರ್ಹವಾದ; ನೆಚ್ಚಬಹುದಾದ; ಗಟ್ಟಿ; ದೃಢ; ನಿರ್ವಿವಾದವಾದ; ವಿಶ್ವಸನೀಯ; ಶ್ರದ್ಧೆಯ; ಶ್ರದ್ಧಾರ್ಹ; ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ: hard facts ನಿರ್ವಿವಾದ ಅಂಶಗಳು, ಸಂಗತಿಗಳು; ವಾದಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪದವಿಲ್ಲದ ವಾಸ್ತವಾಂಶಗಳು.
15. (ವಿಕಿರಣದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತೀಕ್ಷ್ಣವೇಧಕ; ತೀಕ್ಷ್ಣಭೇದಿ; ತೀವ್ರವಾಗಿ ಒಳನುಗ್ಗುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳ.
16. (ಋತು, ಹವಾ – ಇವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತೀವ್ರ; ತೀಕ್ಷ್ಣ; ಚುರುಕಾದ; ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಿಮಬೀಳುತ್ತಿರುವ: hard winter ತೀವ್ರ ಚಳಿಗಾಲ; ಹಿಮದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚಳಿಗಾಲ.
17. (ವ್ಯಾಪಾರದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ರಿಯಾಯಿತಿ ಇಲ್ಲದ: hard bargain ರಿಯಾಯಿತಿ ಇಲ್ಲದ ವ್ಯಾಪಾರ; ಬಿಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ.
18. (ಮಾದಕ ವಸ್ತುವಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತೀರ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದು, ಚಟವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ, ಗೀಳು ಹುಟ್ಟಿಸುವ.
19. (ನೀರಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ಗಡುಸಾದ; ಸಾಬೂನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕರಗದ ಯಾ ನೊರೆ ಕೊಡದ; ಖನಿಜ ಲವಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವ.
20. (ಅಶ್ಲೀಲ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ತೀರ ಅಶ್ಲೀಲವಾದ.
21. (ಸ್ಟಾಕ್‍ ಎಕ್ಸ್‍ಚೇಂಜ್‍) (ಕರೆನ್ಸಿ ಬೆಲೆಗಳು, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ಉತ್ತಮ ಬೆಲೆಯ; ಏರು ಬೆಲೆಯ; ಉನ್ನತ ಮೌಲ್ಯದ; ಮೌಲ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲದ.

hard of hearing ತುಸು ಕಿವುಡಾದ; ಕಿವಿಮಂದವಾದ.

1. (do thing) the hard way:
   1. (ಇತರರ ನೆರವಿಲ್ಲದೆ) ಖುದ್ದು ಮಾಡು; ಸ್ವಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಲೇ ಮಾಡು.
   2. ಕಹಿಯಾದ ಅನುಭವ ಪಡೆದು ಬಳಿಕ ಮಾಡು.
2. drive a hard bargain (ವ್ಯಾಪಾರ, ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ) ಬಿಗಿ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸು; ತನಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿರುವ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಹೇರು, ಒತ್ತಾಯಿಸು, ಬಲಾತ್ಕರಿಸು.
3. hard and fast (ನಿಯಮಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ; ಬಿಗಿಯಾದ; ನಿಷ್ಠುರ; ಕಠೋರ:hard and fast rules ಕಂಠಿನ ನಿಯಮಗಳು.
4. hard as nails ಕಲ್ಲೆದೆಯ; ಕಠಿನ ಹೃದಯದ; ಕರುಣೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ಇಲ್ಲದ.
5. hard nut to crack ಕಬ್ಬಿಣದ ಕಡಲೆ; ಉಕ್ಕಿನ ಕಡಲೆ:
   1. ಕಠಿಣ ಸಮಸ್ಯೆ; ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗದ ಯಾ ಬಿಡಿಸಲಾಗದ ಯಾ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗದ ವಿಷಯ.
   2. ಆಂತರ್ಯ ತಿಳಿಯಲಾಗದ ಯಾ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಪಡದ ಯಾ ಬಗ್ಗಿಸಲಾಗದ ವ್ಯಕ್ತಿ.
6. hard row to hoe ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸ; ಪ್ರಯಾಸದ ಕೆಲಸ.

1. (ಬ್ರಿಟಿಷ್‍ ಪ್ರಯೋಗ) ಅಡ್ಡ ಇಳುಕಲು ರಸ್ತೆ; ಮುಂಗರೆಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಹೋಗುವ ಇಳುಕಲುರಸ್ತೆ.
2. (ಅಶಿಷ್ಟ) ಕಠಿನ ಸಜಾ, ಶಿಕ್ಷೆ: got two years hard ಎರಡು ವರ್ಷದ ಕಠಿನ ಸಜಾ ವಿಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.

1. ಕಷಪಟ್ಟು; ಶ್ರಮದಿಂದ; ಪ್ರಯಾಸದಿಂದ; ಕಷ್ಟದಿಂದ: try hardಕಷ್ಪಪಟ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನಿಸು. hard earned ಕಷ್ಟಾರ್ಜಿತ; ಕಷ್ಪಪಟ್ಟು ಸಂಪಾದಿಸಿದ.
2. ಉಗ್ರವಾಗಿ; ಪ್ರಚಂಡವಾಗಿ; ಜೋರಾಗಿ; ತೀವ್ರವಾಗಿ; ಬಿರುಸಾಗಿ: raining hard ಮಳೆ ಬಿರುಸಾಗಿ ಬೀಳುತ್ತಿದೆfreezing hard ಜೋರಾಗಿ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತಿದೆlook hard ಬಿರುಸಾಗಿ, ಬಿರುಗಣ್ಣಿನಿಂದ ನೋಡು.
3. (ನೌಕೆ.) ಪೂರ್ಣವಾಗಿ; ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ: hard a-port (ನೌಕೆಯನ್ನು) ಬಂದರಿಗೆ ಪೂರ್ತಿ ಹತ್ತಿರ (ಒಯ್ದು) ನಿಲ್ಲಿಸು!
4. ಗಡುಸಾಗುವಂತೆ; ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವಂತೆ: hard baked ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವಂತೆ ಬೇಯಿಸಿದ.

1. be hard on:
   1. (ಟೀಕೆಯಲ್ಲಿ ಯಾ ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ) ಅತಿ ಕಟುವಾಗಿರು; ಉಗ್ರವಾಗಿರು; ಕಠೋರವಾಗಿರು; ನಿಷ್ಠುರವಾಗಿರು: don’t be too hard on him ಅವನನ್ನು ಬಹುಕಟುವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಬೇಡ; ಅವನೊಡನೆ ಬಹು ಕಠಿಣವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಡ:
   2. (ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಸಂದರ್ಭ) ವಿಪರೀತ ಕಷ್ಟವಾಗಿರು; ಅತಿ ಕಠಿನವಾಗಿರು; ತೀವ್ರವಾಗಿರು:
   3. ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಅಹಿತಕರವಾಗಿರು:
2. be hard put to it ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕು; ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರು; ತೊಂದರೆಯಾಗು: we were hard put to it to finish the lessons in the required length of time ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಮುಗಿಸುವುದು ನಮಗೆ ಕಷ್ಟವಾಯಿತು:
3. be hard up ಹಣವಿಲ್ಲದಿರು; ಕಾಸಿಲ್ಲದಿರು; ಹಣವಿಲ್ಲದ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಿಕ್ಕು:
4. be hard up for (something) (ಯಾವುದರದೇ) ಮುಗ್ಗಟ್ಟಿರು; ಕೊರತೆಯಿರು; ಅಭಾವವಿರು: the country is hard up for doctors ದೇಶದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರ ಕೊರತೆಯಿದೆ:
5. die hard:
   1. ಬಹಳ ಹೋರಾಡಿಯೇ ಸಾಯು:
   2. (ನಂಬಿಕೆ, ಸಿದ್ಧಾಂತ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ಸುಲಭವಾಗಿ – ಸೋಲದಿರು, ಮಣಿಯದಿರು, ಹೋಗದಿರು, ಅಳಿಯದಿರು: racial prejudice dies hard ವರ್ಣದ್ವೇಷ ಬಡಪಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ.
6. go hard but ಮಿತಿಮೀರಿದ ಅಡಚಣೆಗಳು, ಕಷ್ಟಗಳು ಅಡ್ಡಬರದಿದ್ದರೆ: it shall go hard but I will find them ಮಿತಿಮೀರಿದ ಕಷ್ಟಗಳು ಅಡ್ಡಬರದಿದ್ದರೆ ನಾನು ಅವರನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವೆನು.
7. go hard with (person) (ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ) ಅನನುಕೂಲವಾಗು; ಪ್ರತಿಕೂಲವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸು.
8. hard at it ಆಡುಮಾತು (ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸವನ್ನು) ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು, ಶ್ರಮವಹಿಸಿ, ಪಟ್ಟು ಹಿಡಿದು – ಮಾಡುತ್ತಾ.
9. hard by ತೀರ ಹತ್ತಿರ; ಬಳಿಯಲ್ಲಿ; ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ: the house is hard by the river ಮನೆಯು ನದಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ.
10. hard cheese (ಅಶಿಷ್ಟ) ದುರದೃಷ್ಟ.
11. hard done by ನಿರ್ದಯದ ಯಾ ಅನ್ಯಾಯದ ವರ್ತನೆಗೆ ಒಳಗಾದ.
12. hard hit ಬಹು ತೊಂದರೆಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ; ವಿಪರೀತ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದ. he was hard hit in the slump after the war ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ಬೆಲೆ ಕುಸಿತದಲ್ಲಿ ಅವನು ವಿಪರೀತ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದ.
13. hard on (or upon) ಹಿಂದೆಯೇ; ಬೆನ್ನು ಹತ್ತಿ; ಹತ್ತಿರ ಹತ್ತಿರ: you are hard upon sixty ನಿನಗೆ ಹತ್ತಿರ ಹತ್ತಿರ ಅರುವತ್ತು ವಯಸ್ಸು.
14. run(person)hard (ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು) ಬಿಡದೆ ಬೆನ್ನು ಹತ್ತು.